'Türkiye dijital sağlıkta dünya çapında marka'

Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Türkiye'nin son 22 yılda sağlık hizmetlerinde önemli bir mesafe kat edildiğini ifade ederek, “Sağlık hizmeti sunumunda devreye aldığımız teknoloji, alt yapı, yazılım ve uygulamalar, Türkiye'de dijital dönüşümün öncüsü oldu. Dijital sağlık alanında dünya çapında marka ülke haline geldik. Sağlığın bugününü değiştiren ve geleceğini etkileyen bir dizi dijital sağlık uygulamasına imza atmış bulunuyoruz” dedi.
Antalya'da düzenlenen HIMSS'24 Eurasia Konferansı ve Fuarı'nda konuşan Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, Türkiye'nin son 22 yılda sağlık hizmetlerinde önemli bir mesafe kat edildiğini, sürdürülebilir, bilim ve teknoloji üreten sağlık altyapısını güçlendirdiklerini belirtti.
Türkiye sağlık sisteminde 22 yıllık büyük dönüşüm
Sağlık hizmetlerinde dijitalleşme ve teknolojinin öncü bir rol oynadığını vurgulayan Bakan Memişoğlu, yapay zeka uygulamalarının da hızla geliştiğine dikkat çekti. Memişoğlu, teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve sağlığın korunması gibi alanlarda yapay zekanın yeni yöntemler sunduğunu söyleyerek, dijitalleşme sayesinde randevu, takip ve raporlama işlemlerinin büyük oranda sanallaştığını ifade etti.
Türkiye, Avrupa e-Devlet ölçütünde üst sıralarda
Avrupa Komisyonu'nun 2024 e-Devlet Ölçütü raporunda Türkiye'nin, 83 puanla Avrupa Birliği ortalamasının üzerinde yer aldığını açıklayan Memişoğlu, sağlık kategorisinde 90 puanla 4. sırada olduğunu, nüfus büyüklüğüne göre ise birinci sıraya yerleştiğini belirtti. Memişoğlu, “Bu raporda puanlama yapılırken dört temel kritere yer verildiğini görüyoruz: Kullanıcı odaklılık, şeffaflık, temel etkinleştiriciler ve sınır ötesi hizmetler. Avrupa Komisyonu raporunda, Avrupa Birliği hükümetlerinin genel performans puan ortalaması 76 olarak tespit ediliyor. Yine aynı raporda Türkiye 83 puanla AB ortalamasının üzerinde değerlendirilirken, 11 puanlık artış ile son dört yılda en çok gelişme gösteren ülkelerden birisi olarak gösteriliyor. En önemli göstergelerden birisi de sağlık alanında yapılan değerlendirme, Türkiye 'sağlık' kategorisinde 90 puanla 4. sırada yer alıyor. İlk üç sırada Lüksemburg, Malta ve Estonya'nın yer aldığı dikkate alındığında, nüfus büyüklüğüne göre ülkemiz birinci sırada bulunuyor” diye konuştu.
Dijital sağlıkta dünya çapında başarı
Türkiye'nin dijital sağlık alanında dünya çapında marka haline geldiğini de belirten Bakan Memişoğlu, sağlık sisteminde teknolojik dönüşümün öncüsü olduğunu da ifade ederek, “Türkiye olarak, gerçekten de dijital dönüşüm alanında son 22 yılda önemli bir mesafe kat ettik. Sağlık hizmeti sunumunda devreye aldığımız teknoloji, alt yapı, yazılım ve uygulamalar, Türkiye'de dijital dönüşümün öncüsü oldu. Dijital sağlık alanında dünya çapında marka ülke haline geldik. Sağlığın bugününü değiştiren ve geleceğini etkileyen bir dizi dijital sağlık uygulamasına imza atmış bulunuyoruz” dedi. Memişoğlu, Sağlık Bakanlığı olarak bireyin kendi sağlığını sahiplenmesini artırmayı hedeflediklerini ve aile hekimliği sistemini daha güçlü hale getireceklerini de sözlerine ekledi.
Şeffaf ve bilişim tabanlı sağlık sistemi
Sağlık hizmetlerinde şeffaflık, bilişim tabanlı yönetim ve yapay zeka entegrasyonuna vurgu yapan Bakan Memişoğlu, risk yönetimi ve bilimsel verilere dayalı bir sistemle sağlık hizmetlerinin daha etkin hale getirileceğini söyledi. Prof. Dr. Memişoğlu, çoklu denetim mekanizmaları ve bilim kurullarıyla bu süreci destekleyeceklerini de açıkladı.
Teknoloji transfer ofisleri ve AR-GE çalışmaları
Bakanlık olarak bilimsel üretimi teşvik edeceklerini belirten Memişoğlu, özellikle Faz 1 çalışmaları yürüten bilim insanlarına Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) aracılığıyla destek vereceklerini söyledi. Üreten Sağlık Modeli'nin sağlık sektörünü Türkiye'nin lokomotif sektörü haline getireceğini söyleyen Memişoğlu, araştırma Hastanelerinde teknoloji transfer ofisleri kurulacağını açıkladı. Memişoğlu, şöyle devam etti: “Araştırma hastanelerinde teknoloji transfer ofisleri kuruyoruz. ARGE ve üretim süreçlerini planlıyor; Ar-Ge ekiplerine gerekli bilgi ve deneyim aktarılmasına rehberlik ediyoruz. Finansal olarak desteklediğimiz projeler sonucu ortaya çıkan ürünlerin güvenilirliğinin ve etkinliğinin klinik çalışmalarla kanıtlanmasını teşvik ediyoruz. Ticari ürüne dönüşmeleri için teknoloji transfer ofislerini aktif bir şekilde kullanıyoruz.”
Memişoğlu, TÜSEB bünyesinde kurulan Türkiye Sağlık Veri Araştırmaları ve Yapay Zeka Enstitüsü (TÜYZE) aracılığıyla ulusal veri tabanındaki bilgilerin bilim dünyasıyla paylaşıldığını ve bu verilerin sağlık bilim ve teknolojilerinin gelişimine katkı sağladığını ifade etti. Memişoğlu, bu yaklaşımın yeni ürünlerin geliştirilmesine hizmet edeceğini söyledi.
SİNA ile veri yönetiminde yeni dönem
Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci ise sağlık bilişimi ve sağlıkta dijital dönüşümün, bilgiyle yönetim kültürünün en önemli araçlarından biri haline geldiğini belirterek, bu kapsamda Sağlıkta İstatistiksel Nedensel Analiz (SİNA) altyapısının, sağlık hizmeti sağlayıcılarının verilere erişimini kolaylaştırdığını dile getirdi. Dr. Birinci, bu sistemin, ihtiyaç ve veriye dayalı karar almayı hem merkezi hem de taşra birimlerinde mümkün kıldığını ifade etti ve anonimleştirilen meta verilerin, bilimsel araştırma ve AR-GE çalışmaları için önemli bir kaynak sunduğuna dikkat çekti.
“Yapay zeka sağlık teknolojilerinin geleceğini şekillendiriyor”
Bakan Yardımcısı Dr. Birinci, yapay zekanın sağlık sektöründeki önemine değinerek, sağlık teknolojilerinin geleceğinde bu teknolojinin belirleyici olacağını söyledi. Birinci, standartlara dayalı ve esnek bir veri altyapısının, yapay zeka uygulamalarını mümkün kılmak için temel gereklilik olduğunu vurguladı.
Sağlık hizmetlerinde yapay zeka kullanımı artıyor
EY küresel tüketici sağlık anketine göre, katılımcıların yüzde 70'inin, önümüzdeki 10 yıl içinde yapay zekanın sağlık sektöründe yaygınlaşacağını düşündüğünü paylaşan Dr. Birinci, elektronik sağlık kayıtları ve tıbbi görüntüleme gibi alanlarda yapay zeka destekli çözümlerin önemine vurgu yaptı.
Türkiye'de yapay zeka destekli sağlık projeleri
Sağlık Bakanlığı'nın yapay zeka teknolojisini sağlık çalışanları ve vatandaşların hizmetine sunmak için birçok proje geliştirdiğini belirten Dr. Birinci, "Neyim Var?" uygulamasını örnek gösterdi. Bu uygulamanın, hastaların şikayetlerine göre yönlendirmelerde bulunarak tanı tahminlerinde bulunduğunu ve bugüne kadar uygulamayı yaklaşık 40 milyon vatandaşın kullandığını ifade etti.
Mamografi taramalarında büyük iyileşme sağlandı
Dr. Birinci, mamografi taramaları sayesinde erken tanıda büyük ilerlemeler kaydedildiğini belirtti. Önceden 5 kadından 1'i ileri evrede sağlık kurumlarına başvururken, artık bu oranın 200 kadında 1'e düştüğünü ve 40 kat iyileşme sağlandığını ifade ederek, “Mamografi taramaları sayesinde her 5 kadından 1'i birads4 seviyesinde sağlığa başvururken şimdi 200 kadından 1 i birads4 seviyesinde sağlığa başvurmakta ve bu sayede 40 kat iyileşme gerçekleşmiştir. Ayrıca, 2021 yılında hayata geçirdiğimiz 'Neyim Var?' uygulaması, hastaların şikayetleri ile ilgili sorular sorarak, başvurmaları gereken branşları ve muhtelif tanı tahminlerini belirlemektedir. 'Neyim Var?' uygulaması bugüne kadar yaklaşık 40 milyon farklı vatandaşımız tarafından kullanılmıştır” diye konuştu.
2-4 Aralık tarihlerinde Antalya'da düzenlenen HIMSS+Eurasia'ın açılış törenine Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu ve Sağlık Bakan Yardımcısı Dr. Şuayip Birinci'nin yanısıra, Pakistan Pencap Eyaleti Uzmanlaşmış Sağlık ve Tıp Eğitimi Bakanı H.C. Khawaja Salman Rafique, Karadağ Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı Dr. Milena Coji ve Fildişi Sahili Sağlık Genel Müdürü Prof. Samba Mamadou katıldı.