Karayazı Heyran Gölü Botanik gündeminde

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Eğitim Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, 3 yeni nakıl bitkisi keşfederek bilim dünyasına kazandırdı.

Birçok yeni bitki türü keşfederek bilim dünyasına kazandıran ödüllü botanikçi Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, Van’ın Bahçesaray ilçesinde, Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinde ve Adıyaman'daki Nemrut Dağı'nda yaptığı arazi çalışmalarında topladığı bitkiler üzerinde daha sonra yaptığı araştırma sonucu üç yeni türü keşfetti.

Ünlü botanikçi, Van’da keşfedilen bitkiye 'Silene miksensis, Ağrı’da keşfedilen bitkiye 'Silene konuralpii' ve Adıyaman'da keşfedilen bitkiye ise ‘Silene nemrutensis’ adını verdi. Keşfedilen bitkiler, 'Phytotaxa' adlı uluslararası bilim dergisinde de yayımlanarak bilim dünyasına kazandırıldı.

İHA muhabirine konuşan ödüllü ünlü botanikçi Araştırma Görevlisi Mehmet Fırat, nakıl bitkisinin Türkiye’de yaklaşık 160 türü olduğunu belirtti. Fırat, “Üç tane yeni bitki türü keşfettik. Keşfettiğimiz ‘Silene miksensis’ türü Van’ın Bahçesaray ilçesinden toplandı ve oranın adı verildi. İkinci bitkimiz ‘Silene konuralpii’ ise, Ağrı’nın Eleşkirt ile Erzurum'un Karayazı ilçesi arasında kalan Heyran Göl mevkiinde bulduk. Üçüncü bitkimizi de Adıyaman’ın Nemrut Dağı’nda keşfettik ve ‘Silene nemrutensis’ adını verdik. Bu bitkilerin Türkiye’de 160 tane türü var. Dünyada ise 750 tane türü var ve silene cinsinin gen merkezi Anadolu’dur” dedi.

“KEŞFEDİLEN BİTKİ TÜRLERİ ÜLKEMİZ İÇİN ZENGİNLİKTİR”

Van’ın Bahçesaray ilçesinde keşfedilen bitki türü ile ilgili bilgi veren Fırat, “Van’ın Bahçesaray ilçesinden ‘Silene miksensis’ 2011 yılında Kavuşşahap Dağlarının uzantısı olan Çıravanis Dağı’ndaki 3400 rakımda bulmuştum. 2017 yılında meslektaşım olan ve bu cinsin Türkiye’deki uzmanı Prof. Dr. Kemal Yıldız ile bilim dünyasına tanıttık. Bitkimizın adını Bahçesaray’ın yöresel adı ‘Miks’ isminden esinlenerek adlandırılmıştır. Bu bitkiler ülkemiz için büyük bir zenginliktir” diye konuştu.

Sosyal medyada gördüğü bitki türünün yetiştiği Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinin Hayran Göl bölgesine giderek topladığını ve sonradan üzerinde yaptığı araştırmalar sonucu keşfettiğini dile getiren Fırat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Silene konuralpii, Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinin Heyran Göl bölgesinden alınmıştır. Bunların herhangi bir kullanımı yoktur. Fakat önemli olan biyoçeşitliliktir. Besin zincirinde önemli bir yer tutan bitki; kelebekten tutun bakterilere kadar birçok canlı bitkilerle beslendiği için ülkemiz için bir zenginliktir. Bu bitkiye yine meslektaşım olan Prof. Dr. Kemal Yıldız ile ‘Silene konuralpii’ adını verdik. ‘Konuralpii’ adını vermemizin sebebi, sosyal medyada amatör doğasever Yasemin Leman Konuralp’ın paylaştığı bir resimden yola çıkarak, yeni bir tür olduğunu anlamıştım. Daha sonra Yasemin Hanımdan aldığım adrese gidip, bitkileri toplayarak üzerinde ilmi çalışmaları meslektaşım Prof. Dr. Kemal Yıldız Hoca ile yaparak yeni bir tür olarak yayınladık.”

“NEMRUT DAĞI’NDA KEŞFEDEREK BİLİM DÜNYASINA KAZANDIRDIK”

Nemrut Dağı’nda buldukları ve ‘Silene nemrutensis’ ismini verdikleri bitki türüyle ilgili de bilgi veren Fırat, “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) bir projesi kapsamında Prof. Dr. Mehmet Yaşar Dadandı ve Prof. Dr. Kemal Yıldız ile birlikte 2005 yılında Adıyaman’ın Nemrut Dağı’nda yaptığımız arazi çalışmaları sırasında bulmuştuk. Bu bitkiyi geçen yılın sonunda yayınladık” diye konuştu.

“BİTKİLERİ ‘PHYTOTAXA' ADINDAKİ PRESTİJLİ DERGİDE YAYINLADIK”

Bitkilerin biyolojik çeşitlilik için önemli olduğuna dikkat çeken Fırat, şunlar kaydetti:

“Bitkiler illa bir hastalık için ya da yiyecek olarak tüketilmek zorunda değiller. Biyoçeşitlilik için önemlidir. Keşfettiğimiz bu bitkileri yurt dışında yayın yapan uluslararası saygın bir bilimsel dergide yayınladık. 'Phytotaxa' adındaki prestijli bir dergide yayınladık. Grubun uzmanı Kemal Yıldız ile birlikte 3 bitkiyi de yayınladık. İlk ikisini tek başıma topladım. Silene nemrutensis isimli bitkiyi ise Prof. Dr. Mehmet Yaşar Dadandı ve Prof. Dr. Kemal Yıldız ile birlikte bulup bilim dünyasına kazandırmıştık."