Enerji Bakanlığı’nın imtiyaz sözleşmelerini iptal ettiği Çukurova Elektrik ve Kepez Elektrik şirketlerinin yüzde 60 hissesini elinde bulundurduğu iddiasındaki Libananco’nun açtığı 10.1 milyar dolarlık tazminat davası Paris’te başlıyor.
OECD’nin Paris’teki binasında 23-25 Mart arasında yapılacak duruşmaya Fransa’dan siyasi sığınma talebinde bulunan Cem Uzan ve Interpol’ün hakkında kırmızı bülten çıkardığı kardeşi Hakan Uzan ile Libananco’nun ortağı olan ancak Uzanlar adına hareket ettiği bilinen Ali Cenk Türkkan katılacak.
Milliyet Gazetesi'nden Nedim Şener'in haberine göre; davada Libananco, ÇEAŞ ve Kepez Elektrik hisselerinin yüzde 60’ının kendisine ait olduğunu ispatlamaya çalışacak.
Enerji Bakanlığı ise Uzanların ibraz ettiği belgeler üzerinde yaptırdığı inceleme raporlarını sunacak. Enerji Bakanlığı aralarında CIA ve FBI’dan emekli olmuş ve evrak sahteciliği konusunda görev yapmış olan uzmanlara hazırlattığı raporlarla Uzanların iddialarını çürütmeye çalışacak.
Çapraz sorgu
Uzmanların yaptığı incelemede, Uzanların orijinal dediği ve iddialarını dayandırdığı belgelerin önemli bir kısmının gerçek olmadığı sonucuna varıldı. Duruşmada Türkiye’nin en önemli kozlarıdan birisini bu raporlar oluşturacak. Uzan ailesi de yine aynı kurumlarda çalışmış kişilerden oluşan bir ekibe Türkiye’nin elindeki hisse senedi ve belgeler üzerinde de inceleme yaptırmıştı.
Cem ve Hakan Uzan ile Ali Cenk Türkkan dava açılırken verdikleri yazılı ifadede, Çukurova ve Kepez Elektrik’in yüzde 60’ının Kuzey Kıbrıs Rum kesiminde kurulu bulunan Libananco şirketine ait olduğunu beyan etmişlerdi. Enerji Bakanlığı ise hisselerin Libananco’da olmadığı, satış sözleşmesinin de geçmiş tarihli olarak düzenlendiğini iddiasında ısrarlı. Bakanlık bu nedenle Uzanların çapraz sorgusunun yapılmasını istedi.
Duruşmaya Türkiye adına Coşar Hukuk Bürosu ile Enerji Bakanlığı avukatlarından oluşan 18 kişilik bir heyet katılacak. Heyetten bir avukat bu duruşmaların henüz yetki konusunu kapsadığını belirtirken şunları söyledi:
“Türkiye olarak tahkim kurulunun yetkili olmadığı görüşündeyiz, yetkisizlik kararı verilmesini talep ettik. Ortaklık belgesi olarak sunulan evrakların gerçek dışı olduğunu söylüyoruz. Kuruldan tanıkların çapraz sorguya alınmasını biz talep ettik. Etmemiş olsak yazılı ifadeleri kabul etmiş sayılacaktık. Bu üç gün boyunca Cem ve Hakan Uzan ile Ali Cenk Türkkan, Türkiye tarafından günde sekiz saat çapraz sorguya alınacak. Sorularımızı hazırladık. Yetki konusu Libananco’nun istediği gibi karara bağlanırsa o zaman esasa girilecek.”
2430 gün sonra ilk kez sorguda
Enerji Bakanlığı’nın 2003 yılı Mayıs ayında Çukurova ve Kepez Elektrik şirketlerinin imtiyazını iptal ettikten sonra ailenin sahip olduğu İmar Bankası ile ilgili “el konacak” söylentileri çıkmaya başladı. Mayıs ve haziran aylarında söylentilere karşı duran Uzan ailesi bu arada Merkez Bankası ile görüşmeler yaparak nakit aktarılmasını istedi. bu görüşmelere Hakan Uzan bizzat katıldı. Ancak bankadan para çekilişleri hızlanınca 3 Temmuz 2003 günü İmar Bankası’na el kondu. O tarihten sonra Hakan Uzan’ı Türkiye’de gören olmadı.
Yasadışı yollardan kaçtığı için tam olarak hangi gün yurtdışına çıktığ belirlenemeyen Hakan Uzan’dan 3 Temmuz 2003’ten sonra haber alınamadı. Böylece 6 yıl 8 aydır haber alınamayan 2 bin 430 gün sonra ilk kez Türk avukatları tarafından sorgulanacak.
Hakan Uzan’a geçici dokunulmazlık
İmar Bankası yolsuzluğu nedeniyle hakkında tutuklama kararı bulunan ve Interpol tarafından hakkında kırmızı bülten çıkarılan Hakan Uzan, ICSID mevzuatı gereği 8 günlük dokunulmazlık kazanacak. Paris gidiş ve dönüş ve kalacağı süre göz önüne alınarak belirlenen süre ICSID mevzuatının 21 ve 22’nci maddelerine dayanıyor.
Tahkim Kurulu’na açılan davaların tarafı devletler olduğu için ve davalar genellikle o devletler tarafından aranan mağdur kişiler tarafından açıldığı böyle bir yöntem belirlenmiş durumda.
Türkkan, Amman’dan video konferansla ifade verecek
Libananco’nun yüzde 100 hissesine sahip görünen ve Uzanlar adına hareket eden Ali Cenk Türkkan, Paris’teki duruşmaya katılmayacak. Türkan ifadesini Ürdün’ün başkenti Amman’dan video konferans yoluyla verecek.
Sorgulama için sekiz kişilik Enerji Bakanlığı avukatları Amman’a gitti. Türkan burada ifade verişi Paris’teki duruşma salonundan izlenerek kayda geçecek. Hem Amman’daki hem de Paris’teki avukatlar Türkan’a soru yöneltecek.
Hakkında Hakan Uzan gibi kırmızı bülten bulunan Ali Cenk Türkkan, daha önce verdiği dilekçelerde ÇEAŞ ve Kepez’in yüzde 60 hissesinin sahibi olan Libananco’nun yüzde 100 hissesinin kendisi üzerine kayıtlı olmasına rağmen hisselerin gerçek sahibinin Cem Uzan olduğunu beyan etti.
Öte yandan duruşmaya geleceği bildirilen Hakan Uzan’ın da son anda karar değiştirerek Ali Cenk Türkkan ile birlikte Amman’dan ifade verme olasılığı bulunuyor.
Şu ana kadar duruşmaya gelme konusundaki kararında değişiklik yaptığına ilişkin bir açıklama olmamasına rağmen Hakan Uzan’ın güvenlik gerekçesiyle Paris’e gelmeyebileceği bildiriliyor. Bu durum Hakan Uzan’ın Paris’e gelmemesi halinde Amman’dan video ile ifade verebileceği olasılığını güçlendiriyor.
Cem Uzan ve Hakan Uzan Libananco’nun yönetiminde
Uzanlara ait Çukurova ve Kepez Elektrik şirketlerinin elektrik üretim ve dağıtım imtiyazları, yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle 2003 yılında Enerji Bakanlığı kararıyla iptal edildi. Güney Kıbrıs Rum kesiminde kurulu bulunan Libananco isimli şirket ÇEAŞ ve Kepez’in yüzde 60 hissesine sahip olduğunu iddia ederek Enerji Bakanlığı’nın bu kararından dolayı zarara uğradığını iddia etti. Bu zararın Türkiye Cumhuriyeti tarafından tazmin edilmesi için Dünya Bankası’nın Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi’ne (ICSID) başvurarak 10.1 milyar dolarlık tazminat talebinde bulundu. Ali Cenk Türkkan’ın büyük ortağı olduğu Libananco’nun kendileriyle ilgisi olmadığını iddia eden Uzanlar daha sonra şirketin kendilerine ait olduğunu açıkladılar.
Türk vatandaşı olan ve Ürdün’de ikamet eden Ali Cenk Türkkan, Hakan Uzan, Cem Uzan Libananco’nun Yönetim Kurulu Üyesi olarak görünüyor. Libananco ICSID’e yaptığı başvuruda ÇEAŞ ve Kepez’in hisselerini hangi kaynaklarla ve hangi yöntemlerle elde ettiğini açıklamadı. ÇEAŞ ile Kepez’in hisselerine sahip olduğunu iddia ederken, bunu kanıtlayan ve söz konusu hisseleri satın aldığını veya onlara sahip olduğunu destekleyen hiçbir yazılı delil sunmadı. Libananco’nun sunduğu tek belge, kendisi tarafından düzenlenmiş ve şirket sekreteri olan Latimer limited tarafından imzalanmış olan ve sadece ÇEAŞ ile Kepez’in hisselerine sahip olduğunu beyanını içeren Şubat 2006 tarihli bir belge.
Bu davada ICSID’ın yetkili olduğu karara bağlanırsa, ardından esastan duruşmalar yapılıp kaybedilirse Enerji Bakanlığı Uzanlara tazminat ödemeye mahkûm olacak. Böyle bir durumda Türkiye’de idarelerinin aldığı kararların üzerinde bir tartışma başlayabilir. Öte yandan Türkiye’nin güçlü bir savunma yapması Libananco’nun talebine karşı mücadelesi, ICSID’in büyümekte olan yatırımcı-ülke hukuk ilmine katkıda bulunacak.