‘Ehram Erzurum'dur’

Erzurum'da geçtiğimiz hafta Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yapılan etkinlikte ehramlı kadınlar üzerinden sosyal medya üzerinden yapılan hakaretlere, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi Kadın Kolları'nca yapılan basın açıklaması ile tepki gösterildi.
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi Kadın Kolları Üyesi Selma Uygur ve kadın kolları üyeleri ehram giyerek Erzurum Kalesi önünde sosyal medya üzerinden yapılan eleştirilere tepki koydu.
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi Kadın Kolları Üyesi Selma Uygur burada yaptığı açıklamada, "Hafta içerisinde İl Tarım ve Orman Müdürümüz Sayın Alpaslan Kenger 'Dünya Kadın Çiftçiler Günü' münasebetiyle, kadın çiftçilerin güç birliği olan Yiğitpınar, Taşkaynak ve Övenler Mahalleleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi üyeleriyle bir araya geldiği ve kadın çiftçilerimizin sıkıntılarını dinlediği, görüş ve önerilerini aldığı etkinliğe dair basına servis edilen fotoğrafların ardından sosyal paylaşım platformlarında ve bazı haber sitelerinde ehramlı çiftçi kadınlarımızın kıyafetine ve şahsiyetlerine yönelik akılalmaz hakaretler edildiğini ibretle, utançla ve nefretle takip ettik. Asırlardır bu cennet vatanın doğusunda hududu bekleyen Erzurum'un kadınları, Nene Hatun'un, Kara Fatma'nın, Padişah Hatun'un, Mama Hatun'un torunları olarak bizim analarımızın, nenelerimizin ve halâ kırsalda bacılarımızın örtüsüne dile uzatanlara diyoruz ki, haddinizi bileceksiniz. Son iki asır yaşadığı acı tecrübelerle, birçok geleneği savaş ve hudut sosyolojisiyle açıklanabilecek Erzurum'da ehram kadınımızın kendisinin ördüğü kıyafettir ve kadınlarımızı soğuktan koruyan, kısa mesafede kolayca üzerimize alabildiğimiz gündelik örtümüzdür. Bu toprakları 93 Harbi'nde, Birinci Cihan Harbi'nde, Milli Mücadele'de bize yeniden vatan kılan, kahraman Mehmetçiğimizin, yiğit dadaşların yanında ihramlı kadınlarımızdır. Ehram Erzurum'dur, Erzurum bir şehirden öte vatandır, mülk-i İslamdır. İçimizdeki kriptoların, cahillerin, kıblesini vahşi Batı'ya dönenlerin insanlık, ahlâk, edep, erdem, vicdan, doğa ve hayvan sevgisi, özgürlük nedir; çalışkanlık, fedakârlık, sanat ve üretim nedir gelip biz Erzurumlu kadınlardan, ihramlı bacılardan öğrensinler" diye konuştu.
Kadınların kendilerini rahat hissettikleri, kullanımı pratik ehramların kadınların kendi el emeği göz nurunun eseri olduğunu ifade eden Selma Uygur, "Kullanmak kendi tercihleridir ve ehram bizim asırlardır geleneksel örtümüzdür. 2011 yılından bu yana Erzurum'un coğrafi işaretli ürünü olan ehram, ince eğrilmiş koyun yününden yapılan, çok zahmetli aşamalardan geçerek düz yüzeyli mekikli dokuma ile elde edilen yöresel dış giysinin adıdır. Bu vesileyle ehram üzerinden kadınımıza dil uzatan, ahlâksız yorumlar yapan güruhu şiddetle kınıyoruz. Onlar Türk milletinin, vatanının, tarihinin, kültür ve irfanının yabancısı, ahlâksız bir kitledir, çok iyi biliyoruz. Tarım İl Müdürümüz Sayın Alpaslan Kenger'e de Dünya Kadın Çiftçiler Günü'nü köylü çiftçi kadınlarımızla bir araya gelip kutladığı, o muhteşem fotoğrafı verdiği için şükranlarımızı sunuyoruz" dedi.
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi Program Koordinatörü Eda Yuvaşen ise uzun ve sert geçen kış günlerinde soğuktan korunmak için yünden dokunan ehramın, çok eski zamanlardan itibaren yöre halkı tarafından giyildiğini anlatarak şunları kaydetti:
"Yöresel örtünme kıyafeti olan 'ehram', yöre insanının içinde yaşadığı doğal şartlar sonucu ortaya çıkmıştır. Ehram, baştan ayaklara kadar inen ve gözler açıkta kalacak şekilde el yardımıyla yüze bürünen kadın boy örtüsüdür. Bu giysi, günümüzde özellikle Erzurum, Ağrı, Van, Elazığ, Bayburt gibi yörelerimizde kullanılmaktadır. Ehram, örtünmenin yanı sıra bir kimlik göstergesi olarak da karşımıza çıkmaktadır. Renkleri ve desenleriyle sembolik bir anlam ifade eden ehramların her biri ayrı bir hikâye anlatmaktadır. Size Nazım Hikmet'in 'Kuva-yı Milliye Destanı'nın Erzurum bahsinden birkaç mısra okuyayım. O kendini, vatanını, tarihini, Milli Mücadele'yi bilmeyen cahiller iyi işitsin.
'Erzurum'un düzdür, topraktır damı.
Erzurum güzelleri giyer, balam,
İncecik ak yünden ehramı.
Yürek boynun büker, balam,
Erzurumlu türkülere.
Halim selimdir Erzurum'un adamı
ve lakin dönmesin gözü bir kere!'"