Maliye Bakanlığı 2009 yılı il gelirlerinin giderleri karşılama oranı verileri, bölgeler arasında olduğu gibi iller arasındaki kalkınma eşitsizliğini de ortaya çıkardı. Veriler 4’üncü teşvik gurubunda yer alan bazı illerin, kalkınma hız ve performansı bakımından diğer illere oranla ilerde olduğunu gösterirken, teşvikle gelebilecek yatırımların hangi illerde yoğunlaşacağını da belgeliyor.
14’ÜNCÜ SIRAYA GERİLEDİK
İl gelirlerinin giderleri karşılama oranı bakımından 14 Doğu Anadolu Bölgesi içinde 4’üncü olabilen Erzurum, 4’üncü Teşvik Bölgesinde yer alan 30 il içinde ise 14’üncü olabildi. Teşvikli iller içinde gelirin gideri karşılama oranının en yüksek olduğu İl Rize olarak belirlendi. Sıralamasının son sırasında ise Hakkari yer aldı.
RİZE İLK SIRADA
4’üncü Teşvik Bölgesinde il gelirinin gideri karşılama oranı yüksekliği bakımından yüzde 80.52 ile Rize birinci olurken, Trabzon yüzde 48.81 ile 2’inci, Ordu yüzde 44.08 ile 3’üncü, Artvin yüzde 36.19 ile 4’üncü, Giresun yüzde 35.75 oranıyla 5’inci, Sinop yüzde 32.99 ile 6’ıncı, Malatya yüzde 31.99 ile 7’inci, Kastamonu yüzde 30.64 ile 8’inci, Çankırı yüzde 28.31 ile 9’uncu, Şanlıurfa yüzde 27.36 ile 10’uncu, Erzincan yüzde 25.88 ile 11’inci, Elazığ yüzde 25.31 ile 12’inci, Batman yüzde 24.88 ile 13’üncü, Erzurum yüzde 23.13 ile 14’üncü oldu.
GELİR GİDER ORANLARI
İl gelirinin gideri karşılama oranı Erzurum’un içinde yer aldığı 4’üncü teşvik bölgesinin diğer illerinde, Diyarbakır’da yüzde 21.99, Gümüşhane’de yüzde 20.73, Mardin’de yüzde 18.52, Bayburt’ta yüzde 17.51, Siirt’te yüzde 15, Şırnak’ta yüzde 13 olarak kaydedildi. Son sıralarda ise yüzde 9.96 ile Tunceli ve yüzde 3.30 ile Hakkari illeri bulunuyor.
4’ÜNCÜ BÖLGE SONUÇLARI
2009 yılı bütününde 4’üncü Teşvik Bölgesinde gelir toplamı 8 milyar 439 milyon 235 bin TL olurken, tahsil edilen gelir, 5 milyar 899 milyon 398 bin TL’de kaldı. Bölgedeki kamu gideri toplamı ise 23 milyar 466 milyon TL’ye ulaştı. 4’üncü bölgenin ülke payı gelirde yüzde 31.72, tahsil edilen gelirde yüzde 27.43, giderde ise yüzde 8.77 olarak açıklandı. Doğu illerinin 4’üncü bölge payı ise gelirde yüzde 36.5, tahsil edilen gelirde yüzde 36.4, kamu harcamalarında da yüzde 46.7’lik oran gösterdi.
KİŞİ BAŞINA İL GELİRİ
4’üncü Teşvik Bölgesi kapsamında kişi başına il geliri Rize’de 1.270 TL, Trabzon’da 1.265 TL, Ordu’da 690 TL, Artvin’de 1.198 TL, Giresun’da 662 TL, Sinop’ta 732 TL, Malatya’da 737 TL, Kastamonu’da 873 TL, Çankırı’da 611 TL, Şanlıurfa’da 467 TL, Erzincan’da 720 TL, Elazığ’da 810 TL, Batman’da 517 TL, Erzurum’da 783 TL, Diyarbakır’da ise 591 TL oldu.
KİŞİ BAŞINA İL GİDERİ
4’üncü teşvik Bölgesinde kişi başına düşen kamu harcaması ise Rize’de 1.315 TL, Trabzon’da 1.947 TL, Ordu’da 1.093 TL, Artvin’de 2.259 TL, Giresun’da 1.345 TL; Sinop’ta 1.585 TL, Malatya’da 1.617 TL, Kastamonu’da 2.067 TL, Çankırı’da 1.677 TL, Şanlıurfa’da 1.075 TL, Erzincan’da 1.999 TL, Elazığ’da 2.386 TL, Batman’da 1.407 TL, Erzurum’da 2.339 TL, Diyarbakır’da ise 1.803 TL olarak ölçüldü.
KAYNAK: ERZURUM GAZETESİ